Over het Ministerie van Economische Zaken valt weinig nieuws te berichten.En onze mening over het gevoerde beleid is wel bekend. Hieronder volgen de belangrijkste onderdelen uit de begroting 2016.
Excellent ondernemersklimaat: € 0,4 miljard
Investeren in ondernemers
Ambitieuze ondernemers zorgen voor innovatie en nieuwe banen. Hun bijdrage aan onze economische groei is van grote waarde. Daarom helpt het kabinet ondernemers met verschillende soorten financiering. Deze zijn onder andere gericht op ondersteunen van startups en onderzoek. Ook helpt het kabinet ondernemers door onnodige regels terug te dringen en digitale dienstverlening te verbeteren. Daarnaast zorgt de overheid dat ondernemers kunnen profiteren van geld uit Europese fondsen via het Nederlands Investerings Agentschap.
Speciale aandacht is er voor het midden- en kleinbedrijf (MKB). Het MKB is de motor van de economie. Van elke 10 banen komen er 7 van het MKB. Van elke € 100 die het bedrijfsleven verdient, zorgt het MKB voor € 60. Om dat te kunnen blijven doen, moeten bedrijven kunnen groeien.
Daarom heeft het kabinet via het Aanvullend Actieplan MKB-financiering maatregelen genomen. Deze kunnen leiden tot ongeveer € 2,5 miljard aan nieuwe MKB-financiering. De uitwerking hiervan loopt door in 2016. Vanaf 2017 komt € 50 miljoen extra beschikbaar voor de stimulering van start ups en het MKB.
Werken aan winkelstraten
Het kabinet wil de winkelstraten aantrekkelijker maken en online winkelen verbeteren. Daarvoor werkt het kabinet samen met alle partijen binnen de retailsector. Zij hebben 20 afspraken gemaakt in de Retailagenda 2015. Zo wordt er in 2016 verder gewerkt aan:
verder verminderen van de leegstand van winkelpanden;
beter inspelen op veranderende voorkeuren van het winkelend publiek;
meer ruimte om winkels te combineren met horeca;
extra scholing voor winkelpersoneel.
Bescherming bij overname telecombedrijf
Als een overname van een Nederlands telecombedrijf schade kan toebrengen aan het telecomnetwerk, kan de overheid straks ingrijpen. Bijvoorbeeld als de communicatie van hulpdiensten onder druk komt te staan. Dit gebeurt mede naar aanleiding van een eerdere overnamepoging van KPN. In de tweede helft van 2016 gaat een wetsvoorstel hierover naar de Tweede Kamer.
Regeldruk verder verminderen
In 2016 blijft het kabinet werken aan vermindering van de regeldruk voor ondernemers. Het gaat om € 2,5 miljard in deze kabinetsperiode. Zo wordt regeldruk minder met een maatwerkaanpak in verschillende sectoren als de bouw, logistiek en chemie. Inmiddels is voor € 1,35 miljard aan regeldruk verminderd.
Een sterk innovatievermogen: € 0,7 miljard
Eén fiscale regeling voor onderzoek en ontwikkeling (R&D)
De 2 belangrijkste fiscale regelingen voor onderzoek en ontwikkeling voor bedrijven (private R&D) gaan in 2016 samen. De Research en Development Aftrek (RDA) en de S&O-afdrachtvermindering (WBSO) worden samen 1 regeling die wordt verrekend via de loonheffing. Zo wil het kabinet de regeling effectiever maken en de aanvraagprocedure voor bedrijven vereenvoudigen. Het budget van deze regeling gaat in 2016 omhoog met € 100 miljoen. En vanaf 2017 met € 115 miljoen.
Nederland als innovatieland
Nederland staat op de 5e plaats van het Innovation Union Scoreboard. Dit is de innovatielijst van de Europese Commissie. Om verder te stijgen zet het kabinet in op vernieuwing. Specifiek wat betreft maatschappelijke uitdagingen als verduurzaming, wereldwijde voedselproblemen en vergrijzing. Het doel van Nederland is in 2020 2,5% van het bruto binnenlands product te gebruiken voor onderzoek en ontwikkeling (R&D).
Nieuw Europees octrooisysteem
Naar verwachting gaat in 2016 het nieuwe Europese octrooisysteem in. Daarmee wordt het voor personen, bedrijven of instellingen makkelijker en goedkoper om uitvindingen binnen Europa te beschermen. Ondernemers kunnen hiervan profiteren. Nederlandse bedrijven lopen voorop als het gaat om octrooiaanvragen. Vanuit Nederland werden in 2014 8.104 Europese octrooiaanvragen ingediend. Daarmee staat Nederland op de 3e plaats in Europa. En op de 7eplaats wereldwijd.
Innovatief Toekomstfonds
Om ook in de toekomst concurrerend te zijn, moet Nederland blijven investeren in innovatie. Het kabinet stelt daarom via het Toekomstfonds extra geld beschikbaar voor innovatieve MKB'ers. En voor belangrijk onderzoek voor toekomstige generaties. Het kabinet maakt hiervoor vanaf 2018 jaarlijks € 5 miljoen vrij. Het Toekomstfonds heeft een startkapitaal van € 200 miljoen.
In 2017 wordt onderzocht of het Toekomstfonds goed werkt. In 2020 volgt een evaluatie van de werking van het gehele fonds.
Natuur, regio en groene groei: € 0,2 miljard
Natuur voor iedereen
Een veelzijdige natuur met een wederzijdse versterking van ecologie en economie. Dat is de Natuurvisie van het kabinet. Samen met verschillende sectoren kijkt EZ hoe zij natuur en ondernemen kunnen stimuleren. Wat goed is voor de natuur kan ook economisch aantrekkelijk zijn. Het kabinet zet in 2016 extra in op bijvoorbeeld groen ondernemerschap en groen wonen en werken.
Nieuwe natuurwet
De nieuwe Wet Natuurbescherming zorgt voor goede bescherming van natuurgebieden, planten en dieren. Daarnaast geeft het ruimte om te ondernemen met natuur. De nieuwe wet vervangt 3 afzonderlijke wetten: de Flora- en Faunawet, de Boswet en de Natuurbeschermingswet 1998. De provincies krijgen regie over het natuurbeleid in de regio.
Fitness Check Vogel- en Habitatrichtlijn
Het kabinet hecht belang aan een goede aanpak van de Fitness Check van de Vogel- en Habitatrichtlijn. In de Vogel- en Habitatrichtlijn staan Europese richtlijnen om vogelsoorten en hun leefgebieden te beschermen. De Fitness Check kijkt naar de administratieve druk en toepasbaarheid van deze regels.
Agrarisch natuur- en landschapsbeheer
Per 1 januari 2016 komt een herziening van het stelsel voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Boeren gaan samen plannen indienen om natuur op hun bedrijven te beheren. Daarvoor kunnen ze als collectief subsidie ontvangen. Zo wordt natuurbeheer door boeren beter en goedkoper.
Duurzame landbouw, visserij en voedselketens: € 1,3 miljard
Toonaangevende landbouw en visserij
Het kabinet staat voor een internationaal toonaangevende, concurrerende, veilige en milieuvriendelijke landbouw en visserij. Voedselzekerheid en ecologische houdbaarheid staan in de landbouw en visserij centraal. Zo dragen de Meststoffenwet en de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) ook in 2016 bij aan een sterkere natuur. En geven zij ruimte aan economische ontwikkelingen, waaronder een duurzame veehouderij.
Vervolg van de Voedselagenda
De Voedselagenda staat in 2016 volop in de aandacht. Het gaat hierbij in het bijzonder om:
de relatie met klimaat-neutrale glastuinbouw;
duurzame innovaties in de landbouw en visserij;
een duurzame veehouderij;
dierenwelzijn;
evenwicht op de mestmarkt.
Fosfaatrechten voor melkveehouderij
Het kabinet dient in 2016 een wetsvoorstel in dat fosfaatrechten voor melkveehouders introduceert. Hiermee wil het kabinet voorkomen dat Nederland de EU-ontheffing verliest om meer mest te mogen uitrijden dan is toegestaan. Door dit wetsvoorstel wordt de totale fosfaatproductie in de melkveehouderij begrensd. Maar ontwikkeling van bedrijven blijft mogelijk, binnen voorwaarden op het gebied van diergezondheid, dierenwelzijn en milieu.
Groen onderwijs van hoge kwaliteit
Goed opgeleide en gekwalificeerde mensen voor de landbouw zijn belangrijk. Daarom wil het de kennis in de agrofoodsector en de groene ruimte vergroten. Dit gebeurt onder andere door het examenprogramma van het Groene VMBO in 2016 te vernieuwen.
Meer koeien in de wei
Het kabinet wil dat in 2020 80% van de koeien regelmatig in de wei staat. In goed overleg met de partners van het Convenant Weidegang worden in 2016 hiervoor maatregelen uitgewerkt.
Doelmatige en duurzame energie: € 1,8 miljard
Energie voor de toekomst
In december 2015 geeft het kabinet haar visie op de energievoorziening in Nederland na 2020. Dit Energierapport kijkt naar de rol van alle Nederlandse en internationale energiebronnen als warmtenetten, (Groninger) gas en windenergie. Het Energierapport gaat ook in op dilemma's die belangrijk zijn in aanloop naar een volledig duurzame energievoorziening in 2050.
De samenleving krijgt in 2016 een uitnodiging om verder mee te denken over het Energierapport. Dit gebeurt in een Energiedialoog. Het kabinet hecht sterk aan de inbreng van betrokkenen. Uit de dialoog volgt in het najaar van 2016 een beleidsagenda voor de toekomst. Tegelijkertijd wordt de evaluatie van het Energieakkoord gepubliceerd.
Het kabinet werkt in 2016 ook aan de acties uit de Warmtevisie en kijkt welke aanpassingen nodig zijn voor verdere verduurzaming. In 2016 komt er een evaluatie van de Warmtewet.
Veiligheid bij mijnbouw
Bij mijnbouwwinning (gas, olie en geothermie) staat veiligheid voorop. Dit vraagt om zorgvuldige besluitvorming. En om mijnbouwtrajecten die in samenspraak met alle betrokkenen tot stand komen. Met aandacht voor gevoeligheden, onzekerheden en een evenredige verdeling van baten en lasten in de regio. Het kabinet wil gemeenten en provincies actief bij deze aanpak betrekken. De Mijnbouwwet en -regelgeving wordt hierop aangepast.
Met de besluiten over de maximale gaswinning in Groningen, de bestuurlijke akkoorden van begin 2014 en begin 2015 en de instelling van een Nationaal Coördinator Groningen wordt gewerkt aan herstel van vertrouwen in Groningen. Daarmee hangen ook investeringen samen. Specifiek gaat het om de Nationaal Coördinator Groningen, een onderzoeksgroep energie en de versterking van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM).
Goedkoper duurzame energie opwekken
Consumenten kunnen tot bijna € 200 per jaar besparen op hun energierekening als zij gezamenlijk investeren in lokale energieopwekking. Bijvoorbeeld via zonnepanelen. De regeling voor het lokaal opwekken van energie wordt in 2016 voor dit doel verruimd. Het stelt bedrijven en consumenten in staat op lokaal niveau een speciale energiecoöperatie op te richten. De korting op de energiebelasting die voor deze regeling geldt, stijgt van 7,5 cent per kWh naar 9,0 cent per kWh in 2016.
Groei van wind op zee
In 3 aangewezen gebieden op de Noordzee wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van windparken: voor de kust van Zeeland, Noord-Holland en Zuid-Holland. In 2016 kunnen bedrijven zich inschrijven voor 2 kavels voor de kust van Zeeland. Het bedrijf met de meest gunstige aanbieding krijgt de vergunning en subsidie voor het windpark. Deze aanpak draagt bij aan een efficiënter gebruik van de ruimte, lagere kosten en snellere invoering van windenergie op zee.
EU voorzitterschap
Het Nederlandse voorzitterschap van de EU is een kans om de prioriteiten van Nederland in Europa onder de aandacht te brengen. Daarbij is bijzondere aandacht voor een sterke Europese markt waartoe grote en kleine bedrijven gelijke toegang hebben. Ook is aandacht voor de verbetering van de Europese regelgeving.
Zo zet het kabinet in op meer ruimte voor ondernemers en op vernieuwing. Dat versterkt de economie van alle Europese landen. Het kabinet zet zich daarnaast tijdens het EU-voorzitterschap ook in voor vereenvoudiging van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). En voor een Europees visserijbeleid dat ruimte biedt voor innovatie en verduurzaming.